Bold Classic: The Smashing Pumpkins - Siamese Dream
De Bold Classic van deze week is een zoektocht naar identiteit en de verwerking van trauma’s, kracht bijgezet door oneindige lagen van gitaar, dynamische drums en evenveel driftige als dromerige melodieën: Siamese Dream van The Smashing Pumpkins (1993).
Bold Radar juicht artiesten toe die zichzelf zijn. Artiesten die tegen de commercialisering en homogenisering van de muziekindustrie ingaan en hun eigen authentieke muzikale pad blijven volgen. Laat dit nou precies de boodschap zijn die wordt uitgedragen in ‘Cherub Rock’, het openingsnummer van het tweede album van The Smashing Pumpkins, Siamese Dream. Billy Corgan, frontman en songwriter van de band, brengt met dit nummer een pleidooi voor non-conformisme. Hij roept op de ruis te negeren en jezelf te blijven. Wat dat betekent, jezelf zijn, is iets dat de zanger gedurende Siamese Dream zelf ook nog aan het ontdekken is.
Siamese Dream is een persoonlijk album. Het is een zoektocht van Billy naar de verwerking van zijn jeugdtrauma’s, de manier waarop hij zich tot deze gebeurtenissen moet verhouden en hoe dit alles hem heeft gevormd. ‘Quiet’ en ‘Disarm’ gaan beide over het geweld dat de zanger in zijn jeugd is aangedaan door zijn ouders. Waar het eerstgenoemde nummer echter vooral boos en gefrustreerd klinkt, en we aan de hand van agressieve drums en gitaren Billy’s pijn en verbittering voelen, is het tweede een stuk zachtaardiger. Violen en cello's spelen hier de hoofdrol, terwijl Billy een beroep doet op het schuldgevoel van zijn ouders door ze te confronteren met alle liefde en genegenheid die hij in zich heeft: “Disarm you with a smile”.
Depressie is het haast onvermijdelijke vervolg van dit soort trauma’s. Op zowel ‘Today’ als ‘Rocket’ overweegt Billy serieus om er een einde aan te maken. Het lijkt de enige uitweg naar vrijheid te zijn. Geen druk meer, geen spijt, geen pijn. Hij overleeft deze gedachten, maar de zoektocht duurt voort. Hoe kan je gelukkig zijn als je niet jezelf kunt zijn? En hoe kan je jezelf zijn als je niet weet wie je bent? Hoe kan je ooit van jezelf houden, of van iemand anders? Deze thema’s zweven door de rest van het album. Ze klinken door in Billy’s getergde vocals, zijn melancholische en verlangende teksten, en in de muziek.
Muzikaal gezien is Siamese Dream een volmaakt samenhangend geheel. Centraal staat de volle en dichte gitaarsound, die is bereikt door de gitaren talloze keren te overdubben, waardoor er een dikke laag ontstaat, en er een muur van geluid wordt gecreëerd. De bas fungeert voornamelijk als ondersteuning van de muur, deze speelt een dienstbare rol en vormt het fundament dat de boel bij elkaar houdt. De drums spelen een meer opvallende rol als aanjager van de nummers. Drummer Jimmy Chamberlin voelt geweldig aan wat elk nummer nodig heeft. Zijn stijl gaat van opzwepend (‘Cherub Rock’, ‘Quiet’) naar subtiel ('Hummer'), en van traag (‘Mayonaise’) naar dreigend (‘Silverfuck’). Hij voegt een steeds weer unieke groove toe die telkens perfect aansluit bij de sound en gemoedstoestand die voor hem ligt.
Een aantal nummers op Siamese Dream zorgt voor de finishing touch, het sausje dat dit album tot een klassieker maakt. ‘Hummer’ en ‘Soma’ voegen gelaagde structuren toe door steeds een andere wending te nemen, ‘Mayonaise’ biedt ruimte voor het magische melodieuze samenspel van Billy en gitarist James Iha, en ‘Geek U.S.A.’ biedt het beste van beide werelden, door zowel het harde als het zachte, en het krachtige en het lieflijke in volle glorie te laten schitteren. Dit zijn ook de nummers waar Billy zijn blinde woede en grote verdriet laat varen en ruimte maakt voor de complexiteit van zijn emoties. De gevolgen van zijn trauma’s zullen nog lang blijven hangen, en hij zal de veelvoud van zijn emoties moeten ervaren om ze te kunnen verwerken.
The Smashing Pumpkins raakten niet in paniek nadat Nirvana Nevermind uitbracht en de volledige muziekwereld op zijn kop zette. Ze bleven hun eigen zorgvuldig opgebouwde sound en pad volgen, en leverden met Siamese Dream een gelaagd, veelzijdig en uniek album af. Een album waarop trauma’s nog volop in verwerking zijn, maar waarop uiteindelijk ook iets van hoop in liefde en verbinding wordt gevonden.
